50 năm tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Giá trị lý luận và thực tiễn đối với công tác xây dựng Đảng hiện nay

(CTSV) Ngày 25 - 1- 2019, tại Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch tổ chức Hội thảo khoa học: “50 năm tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Giá trị lý luận và thực tiễn đối với công tác xây dựng Đảng hiện nay”. Tạp chí Lý luận chính trị trân trọng đăng bài tham luận của đồng chí Mai Văn Chính, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương.

(GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cùng các đồng chí chủ trì Hội thảo, nguồn: nhandan.com)

Trong thời khắc trang trọng, thiêng liêng chào đón 89 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, chúng ta tổ chức Hội thảo khoa học kỷ niệm 50 năm tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, vị lãnh tụ kiệt xuất của cách mạng và dân tộc Việt Nam, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới. Mọi thắng lợi có ý nghĩa lịch sử của cách mạng Việt Nam trong suốt gần 90 năm qua luôn có vai trò dẫn dắt to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh, của nhân cách, phẩm giá và đạo đức cách mạng của Người. Trước yêu cầu của tình hình mới hiện nay, chúng ta đẩy mạnh việc nghiên cứu, học tập, thấm nhuần tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cả trong nhận thức và hành động, nhằm tăng cường xây dựng Đảng về đạo đức, làm cho Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh về mọi mặt là công việc hệ trọng và cấp thiết. Hội thảo là dịp để chúng ta cùng ôn lại những lời căn dặn của Người, để từng cán bộ, đảng viên soi mình vào tấm gương sáng ngời, trọn đời hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư của Người, ra sức tu dưỡng, rèn luyện, hoàn thành thật tốt nhiệm vụ được giao.

Không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng là vấn đề thực tiễn và lý luận đặc biệt quan trọng, xuyên suốt và nhất quán trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong suốt quá trình sáng lập và rèn luyện Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi đạo đức là gốc của người cách mạng. Theo Người, “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”⁽¹⁾, “người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng”⁽²⁾, “cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo”; “không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”⁽³⁾. Như vậy, đạo đức như gốc của cây, như nguồn của sông suối, nhưng lại “không phải là những thứ có sẵn, không phải trên trời sa xuống”, nó “do đấu tranh rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố, cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”⁽⁴⁾. Đó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, không phải vì danh vọng và lợi ích cá nhân tầm thường, mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc. Người cách mạng phải luôn “đặt lợi ích của Đảng và của nhân dân lao động lên trên, lên trước lợi ích riêng của cá nhân mình”⁽⁵⁾.

Vì tầm quan trọng đặc biệt của vấn đề này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có nhiều tác phẩm, bài viết bàn về đạo đức. Ngay từ những ngày đầu chuẩn bị thành lập Đảng, trong cuốn Đường Cách mệnh (1927), Người nêu 23 tiêu chí làm nên tư cách của một người cách mạng chân chính, thể hiện tập trung trên ba mối quan hệ: đối với bản thân mình, đối với người khác và đối với công việc. Sau khi Đảng ta ra đời, những chỉ bảo tâm huyết của Người về đạo đức cách mạng tiếp tục được đề cập trong nhiều tác phẩm, bài viết, bài nói chuyện, các cuộc gặp gỡ, trong các lớp chỉnh huấn, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên. Đặc biệt là các tác phẩm quan trọng, như: Sửa đổi lối làm việc (1947), Chủ nghĩa cá nhân (1948), Cần Kiệm Liêm Chính (1949), Đạo đức công dân (1955); Đạo đức cách mạng (1955, 1958). Năm 1969, trước khi từ biệt chúng ta, Người để lại tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Như vậy, với thực tiễn hoạt động cách mạng phong phú của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm hình thành hệ thống các quan điểm toàn diện về đạo đức cách mạng và được bổ sung, phát triển liên tục. Các tác phẩm của Người đã trở thành những cuốn sách gối đầu giường, những lời tâm sự, chỉ bảo chí lý chí tình đối với các thế hệ cán bộ, đảng viên; như ngọn hải đăng dẫn lối, chỉ ra phương hướng phấn đấu, để mỗi cán bộ, đảng viên không ngừng trau dồi, rèn luyện, sửa chữa những sai lầm, thiếu sót, vững vàng vượt qua khó khăn, gian khổ, hoàn thành tốt nhiệm vụ, xứng đáng với lòng tin cậy và yêu mến của nhân dân.

Đã tròn 50 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu viết tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, chúng ta càng đọc và suy ngẫm, càng thấm thía hơn tầm tư tưởng chiến lược, giá trị nhân văn sâu sắc và niềm tin lớn lao của Người trong giáo dục, rèn luyện đạo đức đối với người cách mạng. Tác phẩm lời ngắn ý sâu, dung lượng tuy không dài nhưng hệ thống luận điểm lại vô cùng chặt chẽ, toàn diện; là sự đúc kết lý luận và tổng kết thực tiễn sâu sắc, trở thành một văn kiện quan trọng về xây dựng Đảng. Có thể khái quát tác phẩm này thành 5 nội dung lớn:

Thứ nhất, về niềm tin của nhân dân đối với cán bộ, đảng viên và sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng

.Chủ tịch Hồ Chí Minh mở đầu tác phẩm bằng hai mệnh đề và cả hai đều gắn với nhân dân: “Nhân dân ta thường nói: Đảng viên đi trước, làng nước theo sau. Đó là một lời khen chân thành đối với đảng viên và cán bộ chúng ta”. “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” ở đây được hiểu là sự tiên phong, đi đầu của người cán bộ, đảng viên; nhưng đồng thời cũng thể hiện tình cảm và gửi gắm niềm tin của nhân dân; cán bộ, đảng viên đi đâu làm gì thì nhân dân đi theo, làm theo. Bác cũng nhấn mạnh đến sự tin tưởng của nhân dân đối với vai trò lãnh đạo và truyền thống đấu tranh oanh liệt của Đảng suốt 39 năm từ khi Đảng ra đời: “Nhân dân ta tin tưởng rằng: Đảng ta lãnh đạo rất sáng suốt, đã đưa dân tộc ta tiến lên không ngừng từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”⁽⁶⁾.

Thứ hai, sự tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên và thế hệ thanh niên trong vườn hoa tươi thắm của chủ nghĩa anh hùng cách mạng

Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu những tấm gương bình dị trong lao động và chiến đấu, biết đặt lợi ích của Tổ quốc lên trên hết: “Trong lịch sử đấu tranh của Đảng và trong mọi hoạt động hằng ngày, nhất là trên mặt trận chiến đấu và sản xuất, rất nhiều cán bộ, đảng viên ta tỏ ra anh dũng, gương mẫu, gian khổ đi trước, hưởng thụ đi sau và đã làm nên những thành tích rất vẻ vang”. Người tự hào khi “Đảng ta đã đào tạo một thế hệ thanh niên cách mạng, gái cũng như trai, rất hăng hái, dũng cảm trong mọi công tác”. Vai trò tiên phong, gương mẫu của của người cán bộ, đảng viên trở thành “những bông hoa tươi thắm của chủ nghĩa anh hùng cách mạng”. Đảng và nhân dân “rất tự hào có những người con xứng đáng như thế”⁽⁷⁾. Trong các tác phẩm của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần nói về trách nhiệm nêu gương, về những tấm gương “vì Đảng, vì dân mà đấu tranh quên mình, gương mẫu trong mọi việc”⁽⁸⁾, “bất kỳ làm việc gì cũng phải gương mẫu”⁽⁹⁾, “một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”⁽¹⁰⁾, “muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước”⁽¹¹⁾. Trong tác phẩm này, những tấm gương “quên mình, gương mẫu” được Người khái quát thành hình ảnh “những bông hoa tươi thắm”, vừa thể hiện niềm tự hào, trân trọng, vừa thể hiện góc nhìn rất nhân văn, tinh tế và sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Thứ ba, về chủ nghĩa cá nhân, các biểu hiện và tác hại của nó

Sau khi nêu những ưu điểm của đại đa số cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh nghiêm khắc cảnh báo “còn có một số ít cán bộ, đảng viên mà đạo đức, phẩm chất còn thấp kém”, “mang nặng chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích của riêng mình trước hết”, không lo “mình vì mọi người” mà chỉ muốn “mọi người vì mình”⁽¹²⁾. Người thẳng thắn chỉ ra tác hại khôn lường do chủ nghĩa cá nhân gây ra, vì chủ nghĩa cá nhân mà cán bộ, đảng viên “ngại gian khổ, khó khăn, sa vào tham ô, hủ hóa, lãng phí, xa hoa”, “tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành”, “tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng, độc đoán, chuyên quyền”. Những người sa vào cá nhân chủ nghĩa luôn “xa rời quần chúng, xa rời thực tế, mắc bệnh quan liêu mệnh lệnh”, nguy hiểm hơn là họ mất sức chiến đấu, “không có tinh thần cố gắng vươn lên, không chịu học tập để tiến bộ”. Trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao “do cá nhân chủ nghĩa mà mất đoàn kết, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối, chính sách”, “làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân”. Theo Người, cũng dochủ nghĩa cá nhân mà cán bộ, đảng viên “phạm nhiều sai lầm”⁽¹³⁾. Có thể nói, những phân tích và cảnh báo của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tác phẩm là bước phát triển và làm sâu sắc thêm luận điểm quan trọng trong tác phẩm “Đạo đức cách mạng” (1958): “Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng mẹ, đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm: quan liêu, mệnh lệnh, bè phái, chủ quan, tham ô, lãng phí..., không nghĩ đến lợi ích của giai cấp, của nhân dân. Người cách mạng phải tiêu diệt nó”⁽¹⁴⁾.

Thứ tư, tiêu diệt chủ nghĩa cá nhân

Phần cuối của tác phẩm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra một hệ thống các biện pháp nhằm nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Tuy dung lượng chỉ gồm hai đoạn ngắn với 10 câu văn, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã 10 lần dùng từ “phải”, thể hiện thái độ cương quyết của Người về tầm quan trọng và ý nghĩa sống còn của nhiệm vụ đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, nâng cao sức chiến đấu, tăng cường uy tín của Đảng trước nhân dân. Bác quy lại thành hai nhóm biện pháp chính, kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”. Về “xây”, Chủ tịch Hồ Chí Minh coi trọng việc “tăng cường giáo dục trong toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Đảng, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên”⁽¹⁵⁾, dùng biện pháp giáo dục đúng đắn của tổ chức để bồi đắp về nhận thức lý luận, lý tưởng cách mạng, đường lối của Đảng. Đồng thời, phải “thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh trong Đảng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng”, “thang thuốc hay nhất là thiết thực tự phê bình và phê bình”. Do đó, phải luôn coi tự phê bình và phê bình là quy luật cho sự phát triển trường tồn của Đảng. Mỗi cán bộ, đảng viên phải thường xuyên và tự giác tự phê bình và phê bình như soi gương rửa mặt hằng ngày. Đồng thời, Đảng cần phải “hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê bình cán bộ, đảng viên”; tức là phải quan tâm đến dư luận xã hội vì sự đánh giá của quần chúng nhân dân sẽ giúp cán bộ, đảng viên không ngừng tiến bộ và hoàn thiện. Phải “đi sâu đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân”. Phải cố gắng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để làm tốt mọi nhiệm vụ. Về “chống”, Người nhấn mạnh phải “kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, nâng cao “tính tổ chức và tính kỷ luật”, “chế độ sinh hoạt của chi bộ phải nghiêm túc” để giữ nghiêm kỷ luật của Đảng. Cuối cùng, “công tác kiểm tra của Đảng phải chặt chẽ”⁽¹⁶⁾, phải coi trọng công tác kiểm tra để giữ vững kỷ cương, củng cố và phát triển sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng.

Thứ năm, niềm tin tưởng và gửi gắm của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ, đảng viên

Những dòng cuối cùng của tác phẩm, Chủ tịch Hồ Chí Minh dành để đặt trọn tình cảm, niềm tin và gửi gắm những lời dặn dò ân cần, sâu sắc, chí lý, chí tình đối với mỗi cán bộ, đảng viên. Để xứng đáng là chiến sĩ cách mạngtiên phong và gương mẫu, “mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết”, “quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng, bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và tính kỷ luật”, “đi sâu đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân”, “cố gắng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để làm tốt mọi nhiệm vụ”⁽¹⁷⁾.

Cùng với bản Di chúc đã đi vào lịch sử, tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sách chủ nghĩa cá nhân” là một trong những bài viết cuối cùng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng giá trị lý luận và thực tiễn về của tác phẩm cho đến nay vẫn còn nguyên vẹn giá trị và sức sống. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phân tích sâu sắc về vai trò gương mẫu của người cán bộ, đảng viên; về việc học tập và rèn luyện đạo đức cách mạng, nêu lên những giải pháp phòng, chống chủ nghĩa cá nhân. Tác phẩm vừa là lời nhắn nhủ tâm huyết, vừa là niềm trăn trở của Người trước sự nghiệp của Đảng và nhân dân. Giá trị và sức sống của tác phẩm thể hiện trên các phương diện sau:

Một là,tác phẩm chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc, đóng vai trò như chỉ dẫn quan trọng và sâu sắc đối với người cán bộ, đảng viên trong học tập, trau dồi đạo đức cách mạng, trở thành phương châm hành động, phấn đấu của mỗi cán bộ, đảng viên hôm nay. Việc học tập, trau dồi đạo đức phải xuất phát từ nhu cầu nội tại, cũng giống như việc tạo ra những kháng thể tốt, để tự bảo vệ cơ thể khỏe mạnh trước hàng “trăm thứ bệnh nguy hiểm”. Học tập, trau dồi đạo đức cách mạng phải thể hiện bằng hành động thiết thực, cụ thể của mỗi con người, trong đời tư cũng như trong cộng đồng; trong các mối quan hệ đối với chính mình, cũng như đối với người khác và đối với công việc.

Hai là,tác phẩm trở thành vũ khí sắc bén trong nhận diện và đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân “là một loại kẻ thù giấu mặt”, “là một thứ rất gian giảo, xảo quyệt; nó khéo dỗ dành người ta đi xuống dốc”⁽¹⁸⁾. Hàng loạt biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân làm “che lấp đạo đức cách mạng”, “đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm” được Người nêu tên trong tác phẩm như: ngại khó, ngại khổ, tham ô, hủ hóa, lãng phí, xa hoa, tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành, tự cao, tự đại, coi thường tập thể, coi thường quần chúng, độc đoán, chuyên quyền, quan liêu, mệnh lệnh, không chịu học tập để tiến bộ... đến nay vẫn còn nguyên giá trị lý luận và tính thời sự cấp bách trong trong nhận diện, đấu tranh ngăn chặn các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong Đảng.

Ba là,tác phẩm có tác dụng định hướng quan trọng cho công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là công tác cán bộ, xây dựng và quản lý đội ngũ cán bộ của Đảng trong giai đoạn hiện nay. Những chỉ dẫn sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn đối với nhiệm vụ xây dựng Đảng trong thời kỳ mới, góp phần nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên; đồng thời có tác dụng định hướng quan trọng để đổi mới công tác cán bộ, nhất là trong đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ của Đảng đủ đức, đủ tài, xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn tâm niệm “Đảng ta là con nòi của dân tộc”, “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”⁽¹⁹⁾. Sau 50 năm kể từ ngày Người viết tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, đất nước ta đã trải qua chặng đường lịch sử vẻ vang. Thấm nhuần lời dạy của Người, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm chăm lo giáo dục, rèn luyện, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Nhiều tấm gương tiêu biểu, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, đi đầu trong chiến đấu, trong lao động sản xuất đã góp phần làm nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Để tiếp tục xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh về tư tưởng, chính trị, tổ chức và đạo đức, bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, nghị quyết, chỉ thị quan trọng. Ngày 27-3-2003, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 23-CT/TW về “Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới”, xác định “việc tổ chức học tập tư tưởng Hồ Chí Minh là một nhiệm vụ mấu chốt của công tác tư tưởng của Đảng, cần được toàn Đảng thực hiện chặt chẽ, có chất lượng, hiệu quả”⁽²⁰⁾. Ngày 27-11-2006, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 06-CT/TW về tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, nhằm “tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh sâu rộng trong toàn xã hội; nâng cao đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống”⁽²¹⁾. Ngày 15-5-2016, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 05-CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, coi đây là “một nội dung quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu”⁽²²⁾. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng chỉ rõ: “Tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng”, “xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức”⁽²³⁾. Đại hội đề ra nhiệm vụ: “Xây dựng và thực hiện tốt các quy định để phát huy vai trò gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách, tác phong, lề lối công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp”. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI xác định 4 nhóm giải pháp, trong đó nhóm giải pháp đầu tiên là về “tự phê bình và phê bình, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu”. Hội nghị Trung ương 4 khóa XII đã thông qua nghị quyết về “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, Ban Bí thư Ban hành Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 7-6-2012 về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 55-QĐ/TW, ngày 19-12-2016 về “Một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên”. Đặc biệt, để cụ thể hóa vai trò tiên phong, gương mẫu, thể hiện cam kết chính trị của Trung ương đối với chính mình và đối với toàn Đảng và toàn dân, ngày 25-10-2018, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII ban hành Quy định số 08-QĐi/TW về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”. Thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy định nêu trên của Trung ương, trong những năm vừa qua, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng bước đầu tạo chuyển biến tích cực, góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; góp phần đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, tiêu cực trong Đảng.

Hiện nay, sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta bước sang một giai đoạn mới với nhiều thời cơ, thuận lợi và không ít khó khăn, thách thức đan xen. Bên cạnh những ưu điểm, vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên thiếu gương mẫu trong học tập, tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, thậm chí vi phạm nghiêm trọng kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến lòng tin của các tầng lớp nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và đang trở thành nguy cơ đối với sự phát triển vững bền của Đảng và dân tộc. Trên cơ sở thấm nhuần những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm các nghị quyết, quy định, chỉ thị của Đảng, chúng ta cần tiếp tục làm tốt một số công việc sau đây:

Thứ nhất, thường xuyên coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên

Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức, trau rèn bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; chú trọng giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa của dân tộc; kết hợp đào tạo qua trường lớp với rèn luyện trong thực tiễn. Thực hiện nghiêm các quy định của Đảng về chế độ học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị và cập nhật kiến thức mới, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý theo hướng nâng cao chất lượng, chú trọng tính hiệu quả và phù hợp với từng đối tượng. Chú trọng xây dựng Đảng về đạo đức, tăng cường bồi dưỡng đạo đức cách mạng và lối sống trong sạch, lành mạnh, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân; tu dưỡng đạo đức cách mạng suốt đời, nói và làm phải đi đôi, nêu gương đạo đức cách mạng.

Thứ hai, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả việc tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Bám sát phương châm “trên trước, dưới sau”, “trong trước, ngoài sau”, “học đi đôi với làm theo”, cán bộ lãnh đạo, nhất là người đứng đầu phải gương mẫu xây dựng kế hoạch học tập và làm theo. Cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên theo chức năng, nhiệm vụ của mình phải đề ra kế hoạch hành động thông qua những việc làm cụ thể, thiết thực, hiệu quả. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp phải coi học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nhiệm vụ thường xuyên, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị, tập trung giải quyết kịp thời, có hiệu quả những vấn đề còn tồn tại, yếu kém, còn gây bức xúc của địa phương, cơ quan, đơn vị. Gắn thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” với việc triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Trung ương, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng.

Thứ ba, thực sự đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, địa phương, đơn vị

Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, trước hết là người đứng đầu phải không ngừng tự tu dưỡng, rèn luyện, xác lập quan niệm đúng đắn về quyền lực và trách nhiệm phục vụ nhân dân; tự quản lý, kiểm soát chính mình trước cám dỗ vật chất và tham vọng quyền lực; đề cao ý thức trách nhiệm, lòng tự trọng và danh dự;chức vụ càng cao càng phải gương mẫu. Thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là Quy định số 08 về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”. Chú trọng việc xây dựng hình ảnh người cán bộ, đảng viên tận tụy, liêm khiết, gần dân, trọng dân, hết lòng phục vụ nhân dân.

Thứ tư,tăng cường quản lý cán bộđảng viên, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên

Làm tốt việc kiểm tra, giám sát của tổ chức đảng cấp trên đối với cấp dưới, tăng cường giám sát theo chuyên đề, chuyên ngành; chú trọng kiểm tra, giám sát toàn diện trên các mặt tư tưởng chính trị, động cơ, thái độ, năng lực công tác, phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và gia đình, những nơi có nhiều dư luận quần chúng phản ánh; kịp thời phát hiện, biểu dương người tốt, việc tốt. Cán bộ lãnh đạo, nhất là người đứng đầu cần phát huy trách nhiệm, quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ở địa phương, cơ quan, đơn vị mình. Chú trọng việc kiểm tra, kịp thời đấu tranh có hiệu quả với hành vi sai trái, các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; phát hiện, xử lý kịp thời việc lạm dụng, lợi dụng quyền lực, chủ nghĩa cá nhân, “lợi ích nhóm”, “chạy chức, chạy quyền”; xử lý nghiêm minh các tổ chức và cá nhân vi phạm.

Thứ năm, đổi mới đồng bộ, mạnh mẽ công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ

Thực hiện nghiêm nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị.Các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vịđề caotrách nhiệm, tổ chức thực hiện đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả các khâu trong công tác cán bộ. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, thi tuyển, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, bố trí, sử dụng cán bộ theo hướng dân chủ, công khai, minh bạch. Không sử dụng, bổ nhiệm, giới thiệu tái cử đối với cán bộ yếu kém về đạo đức, năng lực công tác, không hoàn thành nhiệm vụ và uy tín giảm sút; kiên quyết hủy bỏ, thu hồi các quyết định không đúng trong công tác cán bộ, xử lý nghiêm minh sai phạm. Kết hợp chặt chẽ việc xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm với đổi mới, sắp xếp bộ máy hệ thống chính trị, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; gắn với đấu tranh đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức,lối sống, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Thứ sáu, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế nhằm phòng ngừa tiêu cực và các biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân một cách hiệu quả

Đẩy mạnh việc rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định bảo đảm phòng ngừa có hiệu quả các biểu hiện suy thoái, tham nhũng, lãng phí và tiêu cực trong bộ máy, nhất là ở những lĩnh vực quan trọng, những lĩnh vực có nhiều nguy cơ xảy ra sai phạm. Cán bộ lãnh đạo, nhất là người đứng đầu cần đề cao tinh thần trách nhiệm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc rà soát, hoàn thiện hệ thống quy định, quy chế, nội quy công tác của cơ quan, đơn vị; xây dựng chuẩn mực đạo đức trong thi hành công vụ, trong quan hệ công tác và tiếp xúc với tổ chức và nhân dân; tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên ở địa phương, cơ quan, đơn vị mình; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ; tạo cơ chế phòng ngừa mạnh mẽ để mỗi cán bộ, đảng viên không thể và không dám vi phạm. Lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc tổ chức thực hiện các nghị quyết của Trung ương, nhất là các nghị quyết Trung ương khóa XII về xây dựng Đảng, tạo chuyển biến mạnh mẽ, sâu rộng về ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với niềm tin yêu và mong đợi của nhân dân. Đây cũng chính là hành động thiết thực để chúng ta bày tỏ niềm kính yêu, lòng biết ơn vô hạn đối với công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh; để trân trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị to lớn trong tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người, luôn kiên định và vững bước trên con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn.

_____________________

(1), (3), (11) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr. 309, 252, 552.

(2), (4), (5), (8), (14) Sđd, t. 9, tr.283, 293, 285, 285, 292.

(6), (7), (12), (13), (15), (16), (17) Sđd, t.12, tr.438, 438, 438, 439, 438, 439, 439.

(9), (19) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, tr. 464, 5.

(10) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t. 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr.263.

(18) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr. 602

(20) Chỉ thị số 23-CT/TW, ngày 27-3-2003 của Ban Bí thư về “Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới”.

(21) Chỉ thị số 06-CT/TW, ngày 27-11-2006 của Bộ Chính trị về Tổ chức cuộc vận động“Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

(22) Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

(23) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.202.

Nguồn: http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/anh-chinh/item/2772-50-nam-tac-pham-%E2%80%9Cnang-cao-dao-duc-cach-mang-quet-sach-chu-nghia-ca-nhan%E2%80%9D-cua-chu-tich-ho-chi-minh-va-y-nghia-doi-voi-cong-tac-xay-dung-chinh-don-dang-hien-nay.html